STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED PRZEMOCĄ

Gabinet przy ulicy Orkana 15 w Rabce-Zdrój, prowadzony przez Joannę Skwara

Standardy Ochrony Małoletnich zostały opracowane zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023, poz. 1606), z uwzględnieniem rozdziałów 3 i 4 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym.

Podstawowe terminy:

DANE OSOBOWE i DANE WRAŻLIWE – informacje dotyczące małoletniego klienta oraz jego opiekunów, uzyskane w ramach prowadzenia konsultacji lub psychoterapii, w tym informacje dotyczące zdrowia, leczenia, relacji rodzinnych.

PSYCHOLOG, TERAPEUTA – osoba prowadząca terapię lub konsultacje.

MAŁOLETNI/DZIECKO – klient uczęszczający na konsultacje lub terapię w gabinecie, który nie ukończył 18 lat.

OPIEKUN DZIECKA – osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności rodzic, opiekun prawny, albo inna osoba uprawniona na podstawie przepisów szczególnych lub orzeczenia sądu (np. rodzina zastępcza).

KRZYWDZENIE – każde zamierzone lub niezamierzone działanie albo zaniechanie ze strony opiekuna, pracownika lub osoby trzeciej, które negatywnie wpływa na rozwój fizyczny lub psychiczny dziecka.

  • Przemoc fizyczna: Celowe działania powodujące urazy fizyczne u dziecka, np. bicie, szarpanie, popychanie, rzucanie przedmiotami.
  • Przemoc emocjonalna: Intencjonalne zachowania, które nie obejmują przemocy fizycznej, ale obniżają możliwości prawidłowego rozwoju dziecka, np. wyzwiska, szantaż, straszenie, emocjonalne odrzucenie.
  • Zaniedbywanie: Niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka, zarówno fizycznych (odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja), jak i psychicznych (poczucie bezpieczeństwa, miłość, troska).
  • Wykorzystanie seksualne: Każde zachowanie dorosłego prowadzące do jego seksualnego podniecenia kosztem dziecka, np. ekshibicjonizm, uwodzenie, dotykanie miejsc intymnych, zachęcanie do oglądania pornografii.

Definicje na podstawie: Niebieska Linia (https://www.niebieskalinia.info/index.php/ofiary-przemocy/dziecko/rozpoznanie/41-definicja-i-formy- przemocy. )

ZGODA RODZICA/ PRAWNEGO OPIEKUNA DZIECKA

Zgoda rodziców lub prawnych opiekunów dziecka na uczestnictwo w konsultacji lub terapii jest wymagana przed rozpoczęciem świadczeń. W przypadku, gdy dziecko nie jest wychowywane przez oboje rodziców, a oboje mają pełne prawa rodzicielskie, wskazana jest zgoda obojga rodziców. W razie braku porozumienia między rodzicami, należy poinformować ich o konieczności rozstrzygnięcia sporu przez sąd.

Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a psychologiem/psychoterapeutą:

  1. Zasady ogólne:
    • Standardy ochrony małoletnich mają na celu eliminację ryzyka nadużyć wobec małoletnich. psycholog działa zgodnie z Kodeksem Etycznym Psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz dba o poszanowanie godności, nietykalności cielesnej oraz podmiotowości małoletniego.
  2. Zasady komunikacji:
    • W komunikacji z dzieckiem niedopuszczalne są komunikaty złośliwe, wulgarne, agresywne. Komunikacja nie może wzbudzać w dziecku poczucia winy, zagrożenia, obniżać jego poczucia własnej wartości, ani naruszać jego granic.
  3. Zasady kontaktu fizycznego:
    • Kontakt fizyczny z dzieckiem poza sytuacjami ratowania życia lub zdrowia, bądź spontanicznego przytulenia się dziecka do dorosłego, nie jest uzasadniony. Niedopuszczalne jest dotykanie dziecka bez obecności rodzica, skracanie dystansu, nieuzasadniony dotyk, przemoc fizyczna, erotyzowanie relacji czy podejmowanie czynności seksualnych.
  4. Komunikacja z rodzicami/opiekunami prawnymi:
    • Dopuszczalną formą komunikacji z rodzicami lub opiekunami jest rozmowa mająca na celu psychoedukację i wsparcie dziecka w procesie terapeutycznym. Rozmowy te są poprzedzone ustaleniem z dzieckiem, kto będzie uczestniczył w spotkaniu oraz omawianiem ewentualnych tematów poruszanych z rodzicami.
  5. Procedura interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego:
    • Terapeuta zwraca szczególną uwagę na sygnały mogące świadczyć o krzywdzeniu dziecka. W przypadku uzyskania informacji o sytuacjach krzywdzenia przez rodziców/opiekunów lub osoby trzecie, terapeuta rozpoczyna procedurę ochrony dziecka, w tym:
      • Rozmowa z rodzicami/opiekunami prawnymi w celu omówienia sytuacji oraz dalszych działań.
      • Zobowiązanie rodziców/opiekunów do zgłoszenia sprawy odpowiednim instytucjom.
      • Decyzja o zgłoszeniu sprawy odpowiednim instytucjom.
      • Czasowe wstrzymanie zgłoszenia i uzyskanie dokładniejszych informacji.
      • Wstrzymanie zgłoszenia, jeśli terapeuta uzna, że dobro pacjenta wymaga dalszego prowadzenia terapii, a zgłoszenie naruszy sojusz terapeutyczny.
  6. Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia:
    • Zabezpieczenie dobrostanu dziecka.
    • Analiza czynników ryzyka i podjęcie działań profilaktycznych.
    • Okazywanie dziecku życzliwości, wsparcie w powrocie do aktywności.
    • Wskazanie rodzicom, gdzie mogą uzyskać profesjonalne wsparcie psychologiczne dla dziecka.
  7. Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych:
    • Na terenie gabinetu, w trakcie sesji terapeutycznych, małoletni nie korzystają z Internetu ani telefonów komórkowych.
  8. Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci:
    • Dane osobowe dzieci są chronione zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. Na terenie gabinetu nie utrwala się wizerunku małoletnich i ich rodzin.
  9. Zasady przeglądu i aktualizacji standardów ochrony małoletnich oraz zasady dokumentowania i przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów:
    • Standardy ochrony małoletnich są przeglądane co najmniej raz na dwa lata lub każdorazowo w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz w razie nowelizacji aktów prawnych. Sytuacje krzywdzenia są dokumentowane na kartach wizyt i przechowywane w dokumentacji małoletniego. Przeglądu standardów dokonuje właściciel gabinetu.
  10. Obowiązek informacyjny:
    • Standardy ochrony małoletnich są dostępne na stronie internetowej gabinetu oraz w gabinecie, wraz z informacjami o możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji oraz danymi teleadresowymi. W gabinecie znajduje się również skrócona wersja standardów w wersji dla dzieci.

Przydatne adresy i numery telefonów:

  • • 116111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży; 
  • • 800121212 – dziecięcy telefon zaufania, prowadzony przez Rzecznika Praw Dziecka. 
  • • 800 100 100 – telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – https://fdds.pl – organizacja w Polsce, która kompleksowo zajmuje się problematyką przemocy i wykorzystywania seksualnego dzieci. 
  • • 18-26-76-539, 18-26-80-482- Punkt Informacji Wsparcia i Pomocy dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie przy Ośrodku Pomocy Społecznej w Rabce-Zdroju